“MAL DE MELEDA” HASTALIĞI
Genel Bilgi
Mal de Meleda erken yenidoğanlarda görülen ender bir deri bozukluğudur.
Belirti ve Semptomlar
Bu bozukluğu taşıyan bireyler palmoplantar keratoderma denilen, avuç içleri ve ayak tabanlarındaki derinin kalın, sert ve nasırlı olduğu durumla karşı karşıyadır. Mal de Meleda’da kalınlaşmş deri, aynı zamanda el ve ayakların arka tarafında ve bileklerinde de görülür. Buna ek olarak, bu bireyler el ve ayak parmakları ve diz eklemlerinde de pürüzlü tabakalara sahip olabilmektedir. Bazı Mal de Meleda hastalarında kalınlaşmış deri tabakalarında tekrarşayan mantar enfeksiyonları görülebilmekte ve bu durum güçlü bir kokuya yol açabilmektedir. Hastalığın diğer özellikleri arasında kısa el ve ayak parmakları (brakidaktili), tırnak anormallikleri, ağız etrafında kırmızı deri ve aşırı terleme (hiperhidrozis) bulunmaktadır.
Genetik Değişiklikler/Etken Faktörler
Mal de Meleda, etkeni SLURP1 geni üzerindeki mutasyonlardır. Bu gen, reseptör denilen ve hücreler arası iletişimi sağlayan diğer proteinlerle etkileşime giren bir proteini üretecek yönergeleri sağlar. Çalışmalar SLURP-1 proteininin deri üzerindeki nikotinik asetilkolin reseptörlerine (nAChRs) bağlanabildiğini göstermiştir. Bu etkileşimler yoluyla SLURP-1 proteininin deri hücrelerinin büyümesi, bölünmesi, olgunlaşması (başkalaşım) ve hayatta kalmasının kontrol edilmesinde etkin olduğu düşünülmektedir.
SLURP1 genindeki mutasyonlar sonucu vücutta çok az SLURP-1 proteini üretilebilir veya hiç protein üretilmeyebilir. Bu protein eksikliğinin nasıl mal de Meleda hastalığındaki deri bozukluklarına yol açtığı net değildir. Araştırmacılar SLURP-1 olmaksızın nAChR sinyalizasyonunu kontrol eden gen aktivitelerinin değiştiğini, bu durumun da deri hücrelerinin çok büyümesi veya normalde ölecek hücrelerin hayatta kalmasına yol açtığını speküle etmektedirler. Hücrelerin çokluğu deri kalınlaşması ile sonuçlanmaktadır. Ancak özellikle el ve ayakların nasıl etkilendiği tam olarak açık değildir.
Genetik Görülme Sıklığı
Mal de Meleda nadir bir hastalık olup tekrarlanma sıklığı bilinmemektedir.Hastalık ilk olarak Mljet isimli Hırvatistan adasında (İtalyanca’da Meleda denmektedir) görülmüş olup sonrasında tüm dünyadaki topluluklarda da görülmüştür.
Kalıtım Paterni / Deseni
Bu bozukluk otozomal çekinik modelde kalıtılmaktadır, bu da her hücredeki her iki gen kopyasının da mutasyonu taşıması gerektiği anlamına gelmektedir. Otozomal çekinik bir bozukluğu taşıyan bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutant genin birer kopyasını taşır ancak tipik olarak işaret ve semptomlarını göstermezler.
Teşhis Yöntemleri ve Tedaviler
Mal de Meleda teşhisi delesyon/duplikasyon analizi, tüm kodlama bölgesinin mutasyon taraması ve tüm kodlama bölgesinin sekans analizi gibi moleküler genetik yöntemleri ile teşhis edilebilmektedir. Semptomatik tedavi oral retinoidler ile sağlanmaktadır.
Hastalıkla İlişkili Genler
- SLURP1
(Bu genin diğer isimleri: ANUP, ARS, ArsB, LY6LS, MDM’dir)
Hastalığın Diğer İsimleri
- acroerythrokeratoderma
- keratosis palmoplantaris transgrediens of Siemens
- Meleda disease
- transgrediens palmoplantar keratoderma of Siemens
Kaynaklar
https://ghr.nlm.nih.gov/condition/mal-de-meleda
http://www.firstskinfoundation.org/types-of-ichthyosis/palmoplantar-keratodermas