VON WİLLEBRAND HASTALIĞI
Hastalık Nedir?
Von willebrand hastalığı bir çeşit pıhtılaşma bozukluğudur. Kanınpıhtılaşma sürecini yavaşlatır, yaralanma sonrasındakanamanınuzamasınayolaçar. Buhastalığasahip insanlarda kolay morarmalar,uzun süren burun kanamaları,aşırıkanama ya dayaralanma sonrasındakan sızıntısıgibi durumlar görülür. Von willebrand hastalığınınhafif biçimleri ancak ameliyat sonrasıciddi bir yaralanma ya daanormal kanama olduğundaortaya çıkabilir. Budurumdakikadınlarda mensturasyon sırasındaağırveya uzun kanamalar olur, bazılarıhamilelik ve doğumsırasındaüreme kanalıkanamasıyaşayabilir. Şiddetli vonwillebrand hastalığı vakalarındatravma sonrasındayaralanma yoksa bile ağırkanamalar oluşabilir. Hastalığınsemptomlarızamanla değişebilir. Artan yaş,hamilelik, egzersiz ve stres durumu kanama semptomlarınındaha seyrek hale gelmesine neden olabilir.
Von willebrand hastalığı 3tipe ayrılır. Tip 2dört alttipe daha ayrılır. Tip 1etkilenen kişilerin yüzde75ini oluşturan üçtipten en hafifve en yaygınolanıifade eder. Tip 3durumun en ağırve nadir formudur. Tip 2 von willebrand hastalığının4alttipinin şiddeti orta derecededir. Von willebrand sendromundan edinilen başkabir bozuklukbiçimidir, kalıtsal gen mutasyonlarıtarafından oluşmaz. Edinilen von willebrand sendromu, tipik olarak,kemik iliğiveya bağışıklıkhücresi fonksiyonunu etkileyen hastalıklargibi diğer bozukluklarla birlikte görülür. Durumunnadir formlarıgenellikle yetişkinlikte başlayarak deriye ve diğer yumuşak dokulara anormal kanama ilekarakterizedir.
Görülme Sıklığı
Von willebrandhastalığının, 100 ila 10000kişide 1’i etkilediğitahminedilmektedir. Hafif bulgu ve semptomlarıolan kişiler tıbbındikkatinegelemeyeceğinden, bu durumun yeterince tanı konmadığı düşünülmektedir. Çoğuaraştırmacı,vonwillebrand hastalığınınen yaygıngenetik kanama bozukluğuolduğunakatılıyor .
Genetik Değişiklikler
Vwf genindeki mutasyonlar vonwillebrand hastalığına neden olur. Vwf geni, kan pıhtılarının oluşmasıiçin gerekli olan vonwillebrand faktörüadıverilen bir kan pıhtılaşma proteiniyapmak için talimatlar sağlar. Bir yaralanmadan sonra, pıhtıhasarlıkan damarlarınıkapatarak vedaha fazla kan kaybınıönleyerekvücudu korur. Von willebrand faktörü,kan pıhtısındantutmak için bir yapıştırıcıgörevi görürvediğer kan pıhtılaşma proteinlerinin parçalanamasınıönler. Eğer von willebrand faktörünormal şekilde çalışmazsa yada protein çokazmiktardamevcutsa, kan pıhtılarıdüzgünşekildeoluşmaz. Anormal derecede yavaşkan pıhtılaşması,vonwillebrand hastalığındagörülen uzun kanamaya nedenolur.
Von willebrand hastalığının3türü,üretilen vonwillebrand faktörününmiktarına dayanır . Vwf genindeki mutasyonlar, vonwillebrand faktörününmiktarınıazaltarak tip 1vonwillebrand hastalığına nedenolur.Tip1olan insanlar, kan dolaşımındadeğişen miktarlarda vonwillebrand faktörüne sahiptir. Hafif bir tip1vakasıolan bazıinsanlar asla uzun süreli kanama atağıgeçirmez. Von willebrand faktörününişlevini bozanmutasyonlar, tip2vonwillebrand hastalığınındört lat tipine neden olur.Tip 2vonwillebrand hastalığına sahip kişiler,vonwillebrand faktörününişlev bozukluğunun derecesine bağlıolarak şiddetli derecede kanama ataklarıgeçirirler, ancak kanama ataklarıtipik olarak tip1de görülenlere benzerdir.Anormal derecede kısa, işlevsiz olmayanvon willebrand faktörüyle sonuçlanan mutasyonlar genellikle tip 3vonwillebrand’a sebep olur . Fonksiyonel bir protein olmadığındantip3vonwillebrand hastalığı olan insanlar genellikleciddi kanama olaylarıyaşarlar.
Miras Kalıp
Von Willebrand hastalığı, farklı kalıtım kalıplarına sahip olabilir. Birçok tip 1 ve tip 2von Willebrand hastalığı, otozomal dominant bir kalıptan miras alır; bu da, her hücredeki değitirilmiş genin bir kopyasının bozukluğa neden olması için yeterli olduğu anlamına gelir.
Tip 3 , bazı tip 2vakalar ve az sayıda tip 1 von Willebrand hastalığı vakası, otozomal resesif kalıptan miras alınır, bu da her bir hücredeki her iki kopyanın da mutasyona uğradığı anlamına gelir. Çoğu zaman, otozomal resesif bir durumu olan bir bireyin ebeveynleri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taş ır ancak durumun bulgu ve belirtilerini göstermezler.