MIKROSEFALIK OSTEODISPLATIK PRIMORDIYAL CÜCELIK TİP II

TANIM

Microcephalic Osteodisplastik primordial dwarfizm type II(MOPDII), kısa boy(cücelik)’le birlikte diğer iskeletsel anormallikler(Osteodisplasia) ve olağandışı olarak küçük kafa boyutu (Microcephaly) ile nitelenen bir durumdur. MOPDII’deki büyüme problemi primordialdir yani doğumdan önce başlamıştır, etkilenen bireylerde yavaş prenatal büyüme görülür(intrauterine -dölyatağı içi büyüme geriliği). Hastalıktan etkilenmiş bireyler doğumdan sonra çok yavaş bir hızda büyümeye devam ederler. Bu durumda olan kişilerin yetişkin olarak ulaştıkları son boy aralığı 20-40 inç arasında değişmektedir. MOPDII’nin diger iskeletsel olarak anormaliteleri anormal kalça eklemleri gelişimi (kalça displazisi), kol ve bacaklarda kemik incelmesi, omurganın yana anormal eğimi (skolyoz) ve kısalmış el bileği kemiklerini içermektedir. MOPDII’den etkilenmiş kişilerde kafa büyümesi zamanla yavaşlamaktadır, yetişkin olanların beyin büyüklüğü 3 aylık bir bebekle kıyaslanabilir ancak zeka gelişimi tipik olarak normaldir.

Bu duruma sahip kişiler tipik olarak, daralmış gırtlaktan (subglottic stenosis) dolayı tiz,genizden gelen bir sese sahiptirler. MOPDII’nin karakteristik yüz özelikleri çıkık bir burun, dolu yanaklar, uzun bir yüz bölgesi ve küçük bir çenedir. Bazi MOPDII’ye sahip kişilerde küçük dişler (Microdontia) ve hipermetropluk gibi başka belirti ve semptomlar da görülmektedir. Zamanla MOPDII’den etkilenen kişilerin cildinde anormal olarak koyu ve açık renklenmeler (pigmentasyon) gelişebilir.

MOPDII’ye sahip birçok kişinin kan damarlarında anormallikler vardır. Örneğin bazılarında beynin merkezindeki damarlarda şişkinlik gelişebilir (Imterkraniyel anevrizma). Bu anevrizmalar patlayıp beyinde kanamaya neden olabildikleri için tehlikelidir. Bazılarındaysa beynin alt kısımlarındaki atardamarların daralmasından kaynaklı kısıtlı kan akışına sebep olan Moyamoya hastalığı vardır. Bu damarsal anormallikler, felç riskini arttırmasına ve bu durumdan etkilenmiş kişilerin yaşam süresini azaltmasına rağmen tedavi edilebilir.

 

SIKLIK

MOPDII, prevelansı bilinmemesine rağmen nadir durumlarda görülmektedir.

 

GENETİK DEĞİŞİKLİKLER

PCNT genindeki mutasyon MOPDII’ye neden olmaktadır. PCNT geni perisentrin denen proteinin yapımındaki gerekli bilgileri sağlar. Bu protein hücre içinde sentrozom adındaki yapılarda bulunur. Sentrozomlar hücre bölünmesinde ve mikrotübül oluşumunda görev alırlar. Mikrotübüller hücrenin şeklini korumasına ve hücre bölünmesine yardım eden ve hücre içinde madde taşınması için gerekli olan iplikçiklerdir. Perisentrin başka proteinleri sentrozoma bağlayan çapa gibi davranan bir proteindir. Bu proteinlerle etkileşimi sayesinde perisentrin, hücrenin kendini organize olmuş bir şekilde adım adım kopyalaması olarak bilinen hücre döngüsünün düzenlenmesinde rol oynamaktadır.

PCNT genindeki mutasyon diğer proteinleri sentroza bağlayamayan işlevsel olmayan perisentrin proteininin üretilmesine yol açar. Sonuç olarak sentrozomları düzgün bir şekilde birleştiremez bu da hücre döngüsü ve hücre bölünmesinin bozulmasına neden olur. Hücre bölünmesindeki bozulma yeni hücrelerin üretiminde azalmaya neden olurken hücre döngüsündeki bozulma hücrenin ölümüne yol açar. Toplumdaki hücre sayısındaki azalma kısa kemiklere, mikrosefali ve MOPDII’nin diğer belirti ve semptomlarına neden olur.

 

KALITIM ŞEKİLLERİ

MOPDII, otozomal çekinik olarak kalıtılmaktadır. Bu demektir ki her bir hücredeki genin her 2 kopyası da mutasyona sahiptir. Otozomal çekinik olarak bu durumdaki kişilerin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır ancak genel olarak nu durumun belirti ve semptomlarını göstermezler.