JACKSON-WEİSS SENDROMU

GENEL BİLGİ:
Jackson-Weiss sendromu (JWS), kafa ve yüz (kraniyofasiyal) alanının ayırt edici malformasyonları ve ayak anormallikleri ile karakterize nadir bir genetik hastalıktır. Belirtilerin ve bulguların çeşitliliği ve şiddeti, aynı aileden etkilenen üyeler arasında bile, son derece değişken olabilir. Birincil bulgular, kafatasının belirli kemikleri (kraniyosinostoz), alışılmadık derecede yassı, az gelişmiş orta yüz bölgeleri (orta yüz hipoplazisi), anormal derecede geniş, büyük ayak parmakları ve malformasyonları veya ayakların içinde bazı kemiklerin füzyonu arasındaki lifli eklemlerin erken kapanmasını içerebilir. Jackson-Weiss sendromu, FGFR2 genindeki bir değişimin (mutasyonun) neden olduğu otozomal dominant bir genetik durumdur, bununla birlikte diğer genlerdeki (örn. FGFR3) mutasyonlar ile benzer görünen bir durum üretebilir.

 

Jackson- Weiss sendromu görülme yaşı olarak yeni doğanlarda ortaya çıkar. Sendromun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte doğumdan önce bebeğin kafasındaki dış baskıdan kaynaklanabilir. Bunun ailelerden (kalıtsal) geçtiği durumlarda, nöbetler, azalmış zeka ve körlük gibi diğer sağlık problemlerinde ortaya çıkabilir. Yaygın olarak bağlantılı olduğu genetik hastalıklar Crouzon, Apert, Carpenter, Saethre-Chotzen ve Pfeiffer sendromları olabilir.

 

GENETİK DEĞİŞİKLİKLER/ETKEN FAKTÖRLER:

Jackson- Weiss sendromunda etkili olan gen FGFR2 genidir. Bu gen, fibroblast büyüme faktörü reseptörü 2 olarak adlandırılan proteini yapmak için talimatlar sağlar. Çoklu fonksiyonları arasında, bu protein embriyonik gelişim sırasında olgunlaşmamış hücrelere kemik hücreleri olma sinyalini verir. FGFR2 geninin spesifik bir bölümündeki bir mutasyon, FGFR2 proteini tarafından sinyallemeyi tetikler; bu, kafatası kemiklerinin erken füzyonunu teşvik eder ve ayaklardaki kemiklerin gelişimini etkiler.

 

BELİRTİ VE SEMPTOMLAR:

Bu kısımda Jackson Weiss Sendromunun belirtileri listelenmiştir ancak çoğu hastalık için semptomlar kişiden kişiye değişecektir. Aynı hastalığı olan insanlar listelenen tüm belirtilere sahip olmayabilir.

İnsanların %80-99 bu belirtilere sahiptir:

  • Ayak başparmağının geniş kemiği
  • Geniş uzun ayak kemiği
  • Geniş aralıklı gözler
  • Orta yüzün az gelişmişliği
  • Kısa uzun ayak kemiği
  • Uzun kafatası şekli.

 

İnsanların %30-%79’u bu belirtilere sahiptir:

  • Damakta anormallik
  • Gaga benzeri çıkıntı
  • Azalan üst çene boyutu
  • Küçük üst çene
  • Küçük üst çene kemikleri
  • Üst çene eksikliği
  • Büyük alt çene
  • Şişkin gözler
  • Sarkık üst göz kapağı
  • Şaşılık
  • Gözlerin üstündeki yassı kemik çıkıntısı

İnsanların %5-%29’u bu belirtilere sahiptir:

  • 2 ve 3. ayak parmaklarında perdeli
  • Baldır kemiğinin anormalliği
  • Bölünmüş ayak
  • Elin kaynaşmış parmak kemikleri

Figür 1: Hipertelorizm

Görüntü kaynağı: https://elementsofmorphology.nih.gov/index.cgi?tid=71d9f1be67c7f8b6

Figür 2: Belirgin alın

Görüntü kaynağı: https://elementsofmorphology.nih.gov/index.cgi?tid=510a51e4083c1d6f

 

GENETİK GÖRÜLME SIKLIĞI:
Jackson- Weiss Sendromu nadir görülen genetik hastalıklardandır ve görülme sıklığı <1 /1 000 000’dir.

 

KALITIM PATERNİ:
Jackson- Weiss sendromu, otozomal dominant bir genetik hastalıktır. Genetik hastalıkların çoğu, biri babadan diğeri de anneden alınan bir genin iki kopyasının durumuna göre belirlenir. Baskın genetik bozukluklar, belirli bir hastalığa neden olmak için anormal bir genin sadece bir kopyasının gerekli olduğu durumlarda ortaya çıkar. Anormal gen, her iki ebeveynden kalıtsal olabilir veya etkilenen bireyde yeni bir mutasyonun (gen değişimi) sonucu olabilir. Anormal genin etkilenen bir ebeveynden bir çocuğa geçme riski her hamilelik için% 50’dir. Risk erkeklerde ve kadınlarda aynıdır. Bazı bireylerde, bozukluk yumurta veya sperm hücresinde meydana gelen spontan (de novo) genetik bir mutasyona bağlıdır. Bu gibi durumlarda, bozukluk ebeveynlerden miras değildir.

 

TEŞHİS YÖNTEMLERİ VE TEDAVİLER:  

Jackson- Weiss sendromu doğumda veya erken bebeklik döneminde kapsamlı bir klinik değerlendirmeye, karakteristik fiziksel bulguların tanımlanmasına ve ileri görüntüleme teknikleri de dahil olmak üzere çeşitli testlere dayanarak teşhis edilebilir veya doğrulanabilir. Mesela; bilgisayarlı tomografi (CT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi özel röntgen görüntüleme çalışmaları, bazı kraniyofasiyal, ayak veya diğer iskelet anormalliklerinin varlığını, derecesini doğrulamaya yardımcı olabilir. Eğer teşhis kesin değilse FGFR2 genindeki mutasyonlar için moleküler genetik testler uygulanabilir.

 

Jackson- Weiss sendromu tedavisi, her bir bireyde belirgin olan spesifik semptomlara yöneliktir. Böyle bir tedavi, etkilenen bir çocuğun tedavisini sistematik ve kapsamlı bir şekilde planlaması gerekebilecek bir tıbbi uzmanlar ekibinin koordine çabalarını gerektirebilir. Bu uzmanlar çocuk doktorları içerebilir; iskelet, eklem, kas ve ilgili dokular (ortopedistler), fizyoterapistler; ve diğer sağlık profesyonelleri.

 

Jackson- Weiss sendromu için spesifik tedaviler semptomatik ve destekleyicidir. Etkilenen bazı kişilerde, kraniyosinostoz ve ilişkili hidrosefali, kafatasının (kafa içi basıncı) ve beyindeki anormal şekilde artan basınçla sonuçlanabilir. Bu gibi durumlarda, kraniyosostozun düzeltilmesi ve aşırı beyin omurilik sıvısının (BOS) beyinden uzağa boşaltılması ve BOS’un absorbe edilebileceği vücudun başka bir kısmına bir tüp (şant) yerleştirilmesi önerilir. Hastalıkla birlikte potansiyel olarak ilişkili diğer kraniyofasiyal ve iskelet anormalliklerini düzeltmek için cerrahi de önerilebilir. Yapılan cerrahi işlemler, anatomik anormalliklerin ciddiyetine, bunlarla ilişkili semptomlara ve diğer faktörlere bağlı olacaktır. Bazı durumlarda, etkilenen bir kişinin hareketliliğini arttırmaya yardımcı olmak için fizik tedavi ve ek ortopedik ve destekleyici önlemler de önerilebilir. Jackson- Weiss sendromlu çocukların potansiyellerine ulaşmalarını sağlamak için erken müdahale önemli olabilir. Yararlı olabilecek özel hizmetler arasında özel eğitim ve diğer tıbbi, sosyal ve mesleki hizmetler bulunur. Etkilenen bireyler ve aileleri için genetik danışmanlık tavsiye edilir. Ek olarak, JWS ile ilişkili olabilecek bulguları tespit etmek için tanı konmuş bireylerin aile bireylerinde kapsamlı klinik değerlendirmeler önemli olabilir. Bu hastalığın diğer tedavisi semptomatik ve destekleyicidir.

Mevcut klinik araştırmalarla ilgili bilgiler internette www.clinicaltrials.gov adresinde yayınlanmaktadır. ABD hükümetinin finansmanını alan ve özel sektör tarafından desteklenen tüm çalışmalar bu devlet web sitesinde mevcuttur.

 

HASTALIKLA İLİŞKİLİ GENLER:
FGFR2 geni.

 

HASTALIĞIN DİĞER İSİMLERİ:

  • craniosynostosis, midfacial hypoplasia, and foot abnormalities
  • Jackson-Weiss craniosynostosis
  • JWS

 

**MD Bethesda’daki NIH Klinik Merkezinde yürütülen klinik araştırmalar hakkında bilgi için, NIH Hasta Kayıt Ofisi ile iletişime geçilebilir:

Ücretsiz: (800) 411-1222

TTY: (866) 411-1010

E-posta: [email protected]

Ayrıca iletişime geçilebilecek organizasyonlar:

  • Terimler:
  • Malformasyon: sakatlık, kusurluluk
  • Kraniosinostoz: Bir veya daha çok kafatası sütürünün erken kapanmasıyla karakterize kompleks bir malformasyon durumudur.
  • Hidrosefali: beyin omurilik sıvısının çoğalmasıyla, beyin karıncıklarının, kimi zaman da kafatasının büyümesine yol açan bir hastalık.

 

KAYNAKLAR:

https://rarediseases.org/rare-diseases/jackson-weiss-syndrome/ Erişim: (01.02.2019)

https://hpo.jax.org/app/browse/disease/ORPHA:1540 Erişim: (01.02.2019)

https://rarediseases.info.nih.gov/diseases/6796/jackson-weiss-syndrome Erişim: (01.02.2019)

https://www.omim.org/entry/123150 Erişim: (01.02.2019)

https://ghr.nlm.nih.gov/condition/jackson-weiss-syndrome Erişim: (01.02.2019)

https://www.orpha.net/consor/cgi-bin/OC_Exp.php?lng=en&Expert=1540 Erişim: (01.02.2019)