COSTELLO SENDROMU

Hastalığın Tanımı

Costello sendromu vücudun birçok bölümünü etkileyen bir rahatsızlıktır. Bu durum gecikmiş gelişim, zihinsel sakatlık, gevşek deri tabakası (özellikle ellerde ve ayaklarda belirgin olarak), nadiren esnek eklemler ve geniş bir ağzı içeren ayırt edici yüze ilişkin özelliklerle karakterize edilir. Anormal kalp atışı (aritmi), strüktüral (yapısal) kalp bozukluğu ve bir çeşit kalp rahatsızlığı olarak kalp büyümesi ve kalp kaslarının güçsüzleşmesi (Hipertrofik kardiyomiyopodi) gibi kalp rahatsızlıkları yaygındır. Costello sendromlu bebekler doğduklarında ortalamadan daha gelişmiş olabilirler fakat çoğu zorlu beslenmeye sahiptir ve diğer çocuklara göre daha yavaş gelişirler. Bu durumdaki insanlar diğerlerine nazaran kısa boyludurlar ve diğerlerine oranla indirgenmiş büyüme hormonu düzeyine sahip olabilirler. Costello sendromunun diğer belirti ve semptomları sıkı aşil tendonu (baldır kası ve topuğu birleştiren), zayıf kas tonusu (hipotoni), Chiari tip I malformasyonu olarak adlandırılan yapısal bir beyin anormalitesi, iskelet anormaliteleri, dişsel (dental) problemler ve görme problemlerini kapsayabilir.

Erken çocukluk döneminin başında Costello Sendromulu insanlar, artan ve gelişmesi kaçınılmaz olan kanseröz ve nonkanseröz tümörlerin riski altındadırlar. Bu durumla bağlantılı olup nonkanseröz tümörler;  küçük, burun ve ağız çevresinde ya da anüse yakın gelişen siğil benzeri çıkıntılar olan papillomalardır. Costello Sendromu ile bağlantılı en yaygın olan kanseröz tümör rabdoniyosarkom olarak adlandırılan, kas dokusunda başlayan bir çocukluk çağı kanseridir. Nöroblastoma, sinir hücrelerinin gelişiminde ortaya çıkan, ayrıca çocuklarda ve ergenlerde görülen bir tümördür. Buna ek olarak bazı Costello Sendromlu ergenlerde,  genelde yaşlı erişkinlerde görülen bir çeşit mesane kanseri formu olan transisyonel hücre karsinoması gelişir.

Costello Sendromu belirti ve bulguları, CFC (kardiofasikütanöz) Sendromu ve Noonan Sendromu adı verilen iki genetik hastalıkla önemli ölçüde örtüşür. Hasta bebeklerin fiziksel özelliklerine bakılarak bu üç ayrı hastalıktan hangisi olduğunu söylemek zor olabilir. Bununla birlikte hastalıklar, genetik nedeni ve daha sonra çocukluk çağında gelişen belirti ve semptom modelleri ile ayırt edilebilir.                                                   

Hastalığın Sıklığı

Bu durum çok nadirdir. Büyük olasılıkla dünya çapında 200-300 kişiyi etkilemektedir. Bildirilen Costello Sendromu hesaplamaları ile 300.000’de 1 ile 1.25 milyonda 1 insanda görülür.                         

Genetik Değişmeler

HRAS genindeki mutasyon Costello Sendromuna neden olur. Bu gen H-Ras olarak adlandırılan bir proteinin yapımı için talimatlar verir. Bu talimatlar bu hücrenin büyüme ve bölünmesinin kontrolüne yardım eden yolun bir parçasıdır. Costello Sendromuna neden olan mutasyonlar anormal olarak aktifleşen bir H-Ras proteinin üretimine neden olur. Kanseröz ve nonkanseröz tümörlerin gelişimine neden olabilecek aşırı aktif protein, hücreleri sürekli büyümeye ve bölünmeye yönlendirir. HRAS genindeki mutasyonların Costello Sendromunun diğer özelliklerini nasıl ortaya çıkardığı belli değildir, ancak birçok bulgu ve semptom muhtemelen hücrelerin aşırı büyümesi ve anormal hücre bölünmesinden kaynaklanmaktadır.

Costello Sendromunun bulgu ve semptomları olan bazı insanların HRAS geninde tanımlanmış bir mutasyon yoktur. Bu bireyler ilgili genlerde mutasyonların neden olduğu CFC Sendromu veya Noonan Sendromuna sahip olabilirler. Bu genlerden üretilen proteinler birbiri ile ve H-Ras proteini ile aynı hücre bölünmesi yolunun bir parçası olarak etkileşime girerler. Bu etkileşimler, farklı genlerdeki mutasyonların bulgu ve semptomlarının çakıştığı koşullara neden olabileceğini açıklamaya yardımcı olur.                                      

Kalıtım Şekilleri

Costello Sendromu, her hücrede değiştirilmiş genin bir kopyasının bozukluğa neden olması için yeterli olduğu anlamına gelen bir otozomal dominant olarak değerlendirilir. Bildirilen vakaların neredeyse tamamı yeni gen mutasyonlarından kaynaklanmıştır ve ailelerinde bozukluk geçmişi olmayan kişilerde görülmüştür.

Kaynakça

https://ghr.nlm.nih.gov/condition/costello-syndrome#inheritance