ASERULOPLAZMİNEMİ

Genel Bilgi

Aseruloplazminemi, bir demir metabolizması bozukluğudur. Bu bozukluk vücutta demir birikmesine neden olur. Belirti ve bulgular yetişkinlikte başlar. Bu bozukluğu olan insanlar 20’li yaşlarında anemi[1] ve diyabet geliştirme eğilimindedir. Durum ilerledikçe, titreme, korea[2], ataksi[3], göz kapağı seğirmesi ve gibi hareket problemleri yaygındır. Bazıları 40 ve 50 yaşlarında psikiyatrik problemler ve bunama yaşar. Göz muayenesi retinadaki değişiklikleri ortaya çıkarabilir. Aseruloplazminemi, CP genindeki mutasyonlardan kaynaklanır ve otozomal resesif bir şekilde kalıtımsal olarak alınır.

Hastalığın Bilinen Diğer İsimleri

  • Ferroksidaz eksikliği
  • Ailesel aposeruloplasmin eksikliği
  • Kalıtsal seruloplazmin eksikliği
  • Hiposeruloplasminemia
  • Aseruloplazminemiye bağlı sistemik hemosideroz

Genetik Değişiklikler

Aseruloplazminemi, seruloplazmin (CP) geninin homozigot mutasyonundan (3q23-q24) kaynaklanan seruloplazmin ferroksidaz aktivitesinin tamamen yokluğundan kaynaklanır.

Belirti ve Semptomlar

Bir kişi aşağıdaki semptomlardan birden fazlasına sahipse bu hastalıktan şüphelenilmelidir:

  • Şeker hastalığı
  • Retina dejenerasyonu
  • Anemi
  • Hareket bozukluğu

Tanı MR ve vücutta demir birikimini gösteren patoloji sonuçları ile daha da desteklenebilir. Aseruloplazminemilı insanlar düşük serum bakır (<10 ug / dL), düşük serum demiri (<45 ug / dL), yüksek serum ferritin (850-4000 ng / mL) ve serum seruloplazmin yokluğuna sahip olma eğilimindedir. Hastalar ayrıca değişmiş serum seruloplazmin ferroksidaz aktivitesi gösterme eğilimindedir. Genetik testler araştırma bazında mevcuttur.

Görülme Sıklığı

Aseruloplazminemi dünya çapında görülmüştür, ancak genel prevalansı bilinmemektedir. Japonya’da yapılan çalışmalar, bu popülasyondaki yaklaşık 2 milyon yetişkinin 1’inin etkilendiğini tahmin ediyor.

Kalıtım Paterni

Bu durum otozomal resesif bir kalıtsal kalıtımla[4] ifade edilir, yani her bir hücredeki genin her iki kopyası da mutasyonlara sahiptir. Otozomal resesif hastalığı olan bir bireyin ebeveynlerinin her biri mutasyona uğramış genin bir kopyasını taşır, ancak bunlar genellikle durumun belirtileri ve semptomlarını göstermezler.

Teşhis

Teşhis serum seruloplazmin yokluğuna ve düşük serum bakır konsantrasyonu, düşük serum demir konsantrasyonu, yüksek serum ferritin konsantrasyonu ve hepatik aşırı demir yükünün bir kombinasyonuna dayanır. T1 ve T2 ağırlıklı görüntülerde beyin üzerinde demir birikimini (striatum, talamus, dentat nükleus) ve karaciğeri yansıtan anormal düşük yoğunluklu karakteristik MR bulguları güçlü bir şekilde desteklenmektedir. Genetik testler tanıyı doğrulayabilir.

Resim 1: Aceruloplasminemialı bir bireyin BT ve T1 ve T2 ağırlıklı MR’ları BT (A, D), T2- (B, E) ve T1- (C) beynin ve karın aksial görüntüleri ağırlıklı. Beyin ve karın BT, bazal ganglionlarda ve karaciğerde anormal yüksek yoğunluklu alanlar göstermektedir.

Kaynak: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK1493/bin/acp-Image001.jpg

Tedavi

Tedavi, diyabet ve nörolojik semptomlarda iyileşme ile ilişkili olan intravenöz ve oral demir şelatörlerine (deferipron veya deferasiroks) dayanmaktadır. Kombine IV desferrioksamin ve taze donmuş insan plazması (FFP), karaciğerdeki demir içeriğini azaltmada etkilidir. E vitamini ve oral çinko uygulaması gibi antioksidanlar doku hasarını önleyebilir.

PROGNOZ

Prognoz kardiyak aşırı demir yükü nedeniyle kalp yetmezliğini içerebilir. Bugüne kadar, aceruloplasminemialı beş hastanın, altmışlı yaşlarında muhtemelen aşırı demir yükü nedeniyle kalp yetmezliğinden öldüğü bilinmektedir. Kalp yetmezliği yokluğunda ve diyabetin iyi tedavisi ile prognoz iyidir.

Kaynakça

[1] Anemi: Kanın vücutta oksijen taşımak için yeterli kırmızı kan hücresine sahip olmadığı durum.

[2] Korea hastalığı:Yüzde, kollarda ve bacaklarda tikler meydana getiren bir çocuk hastalığı.

[3] Ataksi:Vücut faaliyetlerinde düzensizlik veya hareketlerde karışıklık

[4] https://ghr.nlm.nih.gov/art/large/autorecessive.jpeg